Prilikom osnivanja Instituta za tuberkulozu u Sremskoj Kamenici 1960. godine, kao prateća dijagnostička služba formiran je Zavod za patologiju sa citološkom dijagnostikom, koji je vremenom postao Služba za patološko-anatomsku i molekularnu dijagnostiku. U sastavu Službe se nalaze laboratorije za patohistologiju, citologiju, imunohistohemiju i obdukcioni trakt.

Služba za patološko-anatomsku i molekularnu dijagnostiku se uglavnom bavi patologijom pluća, pleure i medijastinuma, a manjim delom patologijom digestivnog trakta i patologijom štitne žlezde.

Godišnje se uradi između 7 i 8 hiljada citoloških pregleda. Materijal za citološko ispitivanje predstavlja eksfolijativnu citologiju (bronhijalno ispiranje: bronhoalveolarna lavaža; bronhijalno četkanje; sputum i citologija pleuralnog, perikardnog i peritonealnog izliva) i aspiracionu citologiju (transbronhijalna aspiraciona citologija tankom iglom - "FNA"; transbronhijalna aspiraciona citologija tankom iglom navođena linearnim endobronhijalnim ultrazvukom - "EBUS"; transtorakalna aspiraciona citologija tankom iglom pod kontrolom CT-a -"TTP" i FNA perifernih lezija na koži i uvećanih limfnih čvorova. Ukoliko se ukaže potreba vrši se i engl. rapid on site evaluation - ROSE tehnika radi utvrđivanja adekvatnosti citoloških uzoraka dobijenih tokom bronhoskopije. Pored toga kad god se ukaže potreba i mogućnost od citoloških uzoraka se izrađuju citoblokovi koji omogućavaju imunohistohemijske analize.

Godišnje se uradi između 11 i 12 hiljada histoloških pregleda. Materijal za histološki pregled su: biopsija bronha, transbronhijalna biospija (TBB), kateter biopsija (KB- "TBCA"), transtorakalna iglena biopsija pod kontrom CTa; biopsije pleure dobijena tokom video asistirane torakoskopije ("VATS"); bioptički materijali dobijeni tokom medijastinoskopije; ivični isečci pluća i resektati pluća. U toku najvećeg broja operacija koje se izvedu u Institutu za plućne bolesti Vojvodine rutinski se provodi dijagnostika na mrzlim rezovima "tzv. "ex tempore" dijagnostika. Svakodnevno se u proseku uradi između 15 i 20 ovakvih analiza. Od prijema materijala u Službi do javljanja rezultata pregleda u hiruršku salu obično prođe između 7 i 11 minuta.

Služba za patološko-anatomsku i molekularnu dijagnostiku trenutno poseduje preko 70 imunohistohemijskih antitela. Godišnje su uradi između 600 i 700 imunohistohemijskih analiza u cilju dijagnostike i razlikovanja primarnih i sekundarnih tumora pluća, malignog mezotelioma, limfoma i timoma.

U Službi za patološko-anatomsku i molekularnu dijagnostiku se uradi godišnje između 50 i 60 obdukcija. Svaki obdukovani slučaj se prikazuje i analizira na stručnom sastanku (tanatološki sastanak) koji se održava jednom nedeljno tokom cele godine. Sastanku prisustvuju svi lekari zaposleni u Institutu za plućne bolesti Vojvodine kao i oni koji su iz drugih matičnih kuća, a koji obavljaju deo specijalizacije u Institutu za plućne bolesti Vojvodine.

 

U Služba za patološko-anatomsku i molekularnu dijagnostiku se godišnje uradi više od 100 ekspertskih konsultativnih pregleda histoloških i citoloških materijala poslatih iz regionilnih bolnica koje se nalaze u Vojvodini, Srbiji, Bosni i Hercegovini i Crnoj Gori.

Proces izrade histoloških preparata je gotovo u potpunosti automatizovan i sveden na najkraći vremenski period. Proces izrade citoloških preparata traje od nekoliko minuta (brze metode bojenja - za intraopertaivnu i po zahtevu kliničara hitnu citološku analizu) do 1 sat. Rezultati histološkog pregleda se izdaju u roku od 24 sata do 5 dana ukoliko su potrebne dodatne analize, dok se rezultati citoloških pregleda izdaju u roku od nekoliko minuta do najviše 48 sati. Tačnost naših analiza iznosi preko 99%.

U Služba za patološko-anatomsku i molekularnu dijagnostiku trenutno su zaposleni: tri spacijaliste patologa, osam laboratorijskih tehničara, tri pomoćnika obducenta i dve spremačice. Dvoje specijalista patologa su istovremeno i specijalisti užih specijalizacija (jedan iz uže specijalizacije Medicinske citologije i jedan iz uže specijalizacije Kliničke patologije). Svi lekari su i doktori medicinskih nauka. Jedan od lekara je redovni profesor Medicinskog fakulteta u Novom Sadu (Dejan Vučković), dok su dva lekara asistenti, koji su u popstupku izbora u docente Medicinskog fakulteta u Novom Sadu (Dragana Tegeltija i Aleksandra Lovrenski). Sva tri lekara su uključena u uzvođenje teorijske i praktične nastave iz Patologije na Integrisanim studijama medicine, koja se uzvodi na srpskom i engleskom jeziku; Opšte i oralne patologije za studente Stomatologije, koja se izvodi na srpskom i engleskom jeziku i iz Patologije za studente Zdrvstvene nege i medicinske rehabilitacije, na Medicinskom fakultetu u Novom Sadu. Nastavnik učestvuje u izvođenju nastave koja se održava u okviru Doktorskih studija, specijalističkih studija iz Patologije i subspecijalističkih studija iz Kliničke patologije. Unutar poslednjih 25 godina u Službi za patološko-anatomsku i molekularnu dijagnostiku su okviru specijalizacije iz Patologije edukovana 50 specijalizanata. Od 2006. godine u Službi se sprovodi uža specijalizacija iz Medicinske citologije.

Prethodni i sadašnji lekari Služba za patološko-anatomsku i molekularnu dijagnostiku su u proteklim godinama napisali više od 600 naučno-istraživačkih radova kao i više desetina poglavlja u raznim udžbenicima, monografijama i praktikumima. Bili su mentori u više desetina doktorata, megisterijuma i diplomskih radova i učestvuju ili su učestvorvali u pokrajinskim i republičkim naučnostraživačkim temama i projektima.